32ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Χημείας – Ολυμπιάδα Χημείας 2018

Ο διαγωνισμός απευθύνεται σε μαθητές/τριες των Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξεων των Γενικών Λυκείων, καθώς και των ΕΠΑ.Λ, Δημοσίων και Ιδιωτικών, χωρίς να αποκλείεται η συμμετοχή μαθητών από άλλη τάξη της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

• Οι μαθητές της Α΄ τάξης του Λυκείου εξετάζονται σε θέματα σχετικά με την ύλη της Α΄ τάξης.
• Οι μαθητές της Β΄ τάξης του Λυκείου εξετάζονται σε θέματα σχετικά με την ύλη της Α΄ και Β΄ τάξης.
• Οι μαθητές της Γ΄ τάξης του Λυκείου εξετάζονται σε θέματα σχετικά με την ύλη της Α΄, Β΄ και Γ΄τάξης.

(Επισυνάπτεται κατάσταση της εξεταστέας ύλης.)

Από τον διαγωνισμό αυτό η Ε.Ε.Χ. θα βραβεύσει 10 μαθητές από την Α’ Λυκείου, 10 μαθητές από τη Β’ Λυκείου και 15 μαθητές από τη Γ’ Λυκείου και όσους ισοβαθμούν με τον 10ο ή τον 15ο αντίστοιχα.
Οι ενδιαφερόμενοι μαθητές θα πρέπει να καταθέσουν σχετική γραπτή δήλωση στον Διευθυντή του σχολείου τους μέχρι τις 23 Φεβρουαρίου 2018.

Οι διαγωνιζόμενοι μαθητές θα προσέλθουν στα Εξεταστικά Κέντρα στις 8.30 π.μ. με τις ταυτότητές τους ή άλλο αποδεικτικό στοιχείο. Ο διαγωνισμός έχει διάρκεια τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των θεμάτων. Θα επιτραπεί η χρήση επιστημονικών υπολογιστών τσέπης (scientific calculators).

Από τον διαγωνισμό θα επιλεγούν οι 8 μαθητές που εξετάστηκαν στα θέματα της Γ΄ Λυκείου και οι 2 μαθητές που εξετάστηκαν στα θέματα της Β’ Λυκείου και έχουν συγκεντρώσει τη μεγαλύτερη βαθμολογία, καθώς και οι ισοβαθμήσαντες με αυτούς.

Η Ε.Ε.Χ. θα φροντίσει για την άσκησή τους στη δεύτερη φάση στο Τμήμα Χημείας ΕΚΠΑ και στη συνέχεια για την επιλογή της τελικής ομάδας των τεσσάρων (4) μαθητών, η οποία θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στην 50η Διεθνή Ολυμπιάδα Χημείας, η οποία θα πραγματοποιηθεί από 19-29 Ιουλίου του 2018 στη Μπρατισλάβα (Σλοβακία) και Πράγα (Τσεχική Δημοκρατία) (Faculty of Natural Sciences Comenius University).

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ

Σας ενημερώνουμε ότι η ΔΕ της Ένωσης Ελλήνων Χημικών (Ε.Ε.Χ.) ανακοινώνει με ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση την μεγάλη επιτυχία της Ολυμπιακής της ομάδας, η οποία κατέκτησε δύο χάλκινα μετάλλια στην 49η ΔΙΕΘΝΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ (https://icho2017.sc.mahidol.ac.th/ ).
Τα μετάλλια κατέκτησαν ο απόφοιτος μαθητής της Γ΄ Λυκείου Ευστράτιος Τσακαλίδης και ο τελειόφοιτος μαθητής της Β΄ Λυκείου Αλέξανδρος Τερζόπουλος.
Οι Διευθύνσεις μας εκφράζουν τα θερμά τους συγχαρητήρια στους βραβευθέντες μαθητές και σε όλους τους συμμετέχοντες στον ανωτέρω διαγωνισμό, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.

32ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Χημείας

Εξεταστέα ύλη 2017-2018

Οι μαθητές της Α΄ τάξης του Λυκείου εξετάζονται σε θέματα σχετικά με τη διδακτέα ύλη της Α΄ τάξης, όπως αυτή περιγράφεται από τα ΑΠΣ, στο αντίστοιχο ΦΕΚ και διευκρινίζεται ακολούθως.
Οι μαθητές της Β΄ τάξης του Λυκείου εξετάζονται σε θέματα σχετικά με την ύλη της Α΄ και Β΄ τάξης, όπως αυτή περιγράφεται από τα ΑΠΣ, στο αντίστοιχο ΦΕΚ και διευκρινίζεται ακολούθως.
Οι μαθητές της Γ΄ τάξης του Λυκείου εξετάζονται σε θέματα σχετικά με την ύλη της Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξης, όπως αυτή περιγράφεται από τα ΑΠΣ, στο αντίστοιχο ΦΕΚ και διευκρινίζεται ακολούθως.

Α΄ ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ

1. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
1) ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ
Άτομα, μόρια, ιόντα – Σύσταση και δομή του ατόμου –
Ατομικός αριθμός, μαζικός αριθμός, ισότοπα
2) ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣ – ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ
Καταστάσεις της ύλης και μετατροπές καταστάσεων
Μεταβολές (φαινόμενα) – Ιδιότητες
3) ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΥΛΗΣ – ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ
Ομογενή, ετερογενή σώματα, χημικές ουσίες, στοιχεία, ενώσεις, μείγματα – Διαλύματα

2. ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ– ΔΕΣΜΟΙ
1) ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ
Ένα απλό μοντέλο του ατόμου
2) ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ
Κατάταξη των στοιχείων στον περιοδικό πίνακα
Χρησιμότητα του περιοδικού πίνακα
3) ΧΗΜΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ
Παράγοντες που καθορίζουν τη χημική συμπεριφορά του ατόμου – Ιοντικός δεσμός – Ομοιoπολικός δεσμός
4) ΑΡΙΘΜΟΣ ΟΞΕΙΔΩΣΗΣ – ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ
Εύρεση του αριθμού οξείδωσης
 Γραφή χημικών τύπων & Ονοματολογία ανόργανων ενώσεων

3. ΟΞΕΑ -ΒΑΣΕΙΣ – ΟΞΕΙΔΙΑ – ΑΛΑΤΑ
ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ
Σύνθεση – Διάσπαση -Απλή αντικατάσταση
Διπλή αντικατάσταση – Eξουδετέρωση

4. ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΑ
1) ΕΝΝΟΙΕΣ ΓΙΑ ΧΗΜΙΚΟΥΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥΣ
Σχετική ατομική μάζα (Ατομικό βάρος) – Σχετική μοριακή μάζα (Μοριακό βάρος) – mol – Σταθερά Avogadro (N_A) -Γραμμομοριακός όγκος (V_m)
2) ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΗ ΕΞΙΣΩΣΗ ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ
3) ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ
Μονάδες περιεκτικότητας διαλυμάτων – Διαλυτότητα
Αραίωση και ανάμειξη διαλυμάτων

4) ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ
Εργαστηριακές ασκήσεις
1. Εύρεση pH διαλύματος με χρήση δεικτών και πεχαμέτρου
2. Χημικές αντιδράσεις και ποιοτική ανάλυση ιόντων
3. Παρασκευή διαλύματος ορισμένης συγκέντρωσης

Β΄ ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ

1. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ
1) ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ
Χαρακτηριστικές ομάδες – Ομόλογες σειρές
2) ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΟΡΓΑΝΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ
3) ΙΣΟΜΕΡΕΙΑ

2. ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ –ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ
1) ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ – ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ
Πετρέλαιο & προϊόντα, βενζίνη, καύση, καύσιμα
Νάφθα, πετροχημικά
Αλκάνια, μεθάνιο, φυσικό αέριο, βιοαέριο
Καυσαέρια, καταλύτες αυτοκινήτων
2) ΑΛΚΕΝΙΑ – ΑΛΚΙΝΙΑ-ΒΕΝΖΟΛΙΟ
3) ΡΥΠΑΝΣΗ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ
Φωτοχημική ρύπανση
Φαινόμενο θερμοκηπίου
Τρύπα όζοντος

3. ΑΛΚΟΟΛΕΣ – ΦΑΙΝΟΛΕΣ
ΑΛΚΟΟΛΕΣ
Ταξινόμηση, Παρασκευές – Αλκοολική ζύμωση – Χημικές Ιδιότητες
Χαρακτηριστικές ιδιότητες των καρβονυλικών ενώσεων

4. ΚΑΡΒΟΞΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ
ΚΑΡΒΟΞΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ
Ταξινόμηση
Οξικό οξύ, Βενζοϊκό οξύ

5. ΒΙΟΜΟΡΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΜΟΡΙΑ
1) ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΕΣ
Είδη – Χημική συμπεριφορά – Βιοχημικός ρόλος, θρεπτική αξία των υδατανθράκων
2) ΛΙΠΗ – ΕΛΑΙΑ, ΣΑΠΟΥΝΙΑ
Είδη λιπών και ελαίων – Βιοχημικός ρόλος, θρεπτική αξία των λιπών και ελαίων
Σαπούνια, συνθετικά απορρυπαντικά – Απορρυπαντική δράση σαπουνιών
ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ
Αμινοξέα, πρωτεΐνες – Βιοχημικός ρόλος πρωτεϊνών

Εργαστηριακές ασκήσεις
1. Παρασκευή και οξείδωση αιθανόλης (Αλκοτέστ)
2. Όξινος χαρακτήρας καρβοξυλικών οξέων
3. Ανίχνευση υδατανθράκων

Γ’ ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ

Κεφάλαιο 1ο:
Οξειδοαναγωγή.
Αριθμός οξείδωσης
Οξείδωση – Αναγωγή
Ορισμός των οξειδωτικών και των αναγωγικών ουσιών.
Συμπλήρωση αντιδράσεων οξειδοαναγωγής πολύπλοκης μορφής με γνωστά προϊόντα
Τα παραδείγματα:
1) Οξείδωση ΝΗ₃ από CuO, 4) Οξείδωση CO από KMnO₄ παρουσία H₂SO₄ και 5) Οξείδωση FeCl₂ από K₂Cr₂O₇ παρουσία HCl

Κεφάλαιο 2ο:
Θερμοχημεία
Μεταβολή ενέργειας κατά τις χημικές μεταβολές
Ενδόθερμες-εξώθερμες αντιδράσεις
Θερμότητα αντίδρασης – ενθαλπία
Ενθαλπία αντίδρασης – ΔΗ
Αρχή Lavoisier

Κεφάλαιο 3ο:
Χημική Κινητική
Γενικά για τη χημική κινητική και τη χημική αντίδραση
Ταχύτητα αντίδρασης – Καμπύλη αντίδρασης
Παράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα αντίδρασης. Καταλύτες

Κεφάλαιο 4ο:
Χημική Ισορροπία
Όπως προβλέπεται από το σχολικό βιβλίο στις παραγράφους 4.1, 4.2, 4.3, με εξαιρέσεις:
την υποενότητα: «Κινητική απόδειξη του νόμου της ΧΙ»
τις ασκήσεις με Κp και μερικές πιέσεις

Κεφάλαιο 5ο:
Ιοντική ισορροπία
Οξύ – βάση κατά Bronsted – Lowry
Ισχύς οξέων-βάσεων, Βαθμός ιοντισμού
Ιοντισμός ασθενών οξέων, βάσεων, νερού – pH
Ρυθμιστικά διαλύματα
Δείκτες – Ογκομέτρηση εξουδετέρωσης

Κεφάλαιο 6ο:
Ηλεκτρονιακή δομή των ατόμων
Ατομικό πρότυπο Bohr, κυματική φύση της ύλης, αρχή αβεβαιότητας, κβαντικοί αριθμοί, αρχές ηλεκτρονιακής δόμησης
Περιοδικός πίνακας – στοιχεία μετάπτωσης, μεταβολή περιοδικών ιδιοτήτων (ατομική ακτίνα, ηλεκτραρνητικότητα, ενέργεια ιοντισμού)

Κεφάλαιο 7ο:
Οργανική χημεία
σ – και π- δεσμοί, υβριδισμός
Κατηγορίες οργανικών αντιδράσεων (προσθήκη, απόσπαση, υποκατάσταση, πολυμερισμός, οξειδοαναγωγή, οξέων-βάσεων, αλογονοφορμική αντίδραση)
Ταυτοποίηση – διάκριση

Εργαστηριακές ασκήσεις
1. Ρυθμιστικά Διαλύματα
2. Ογκομέτρηση εξουδετέρωσης